قسمت دوم / ساحت های نفوس انسان و مراحل کلی تزکیه نفس
انسان سه ساحت وجودی دارد : طبیعی(حیوانی) ، عقلانی (انسانی) و الٰهی یا عرفانی .
انسان ابتدا یک موجود طبیعی است و حیوانیت بالفعل دارد . حرکت انسان از یک موجود طبیعی به سمت احیاء عقل و انسانیت و تقویت بعد عرفانی به کمک عقل و تفکر را تهذیب نفس می گویند .
کمال نهایی = هویت الهی
غایت = نجات از هلاکت
خودسازی = حرکت به سوی پرهیزگاری
نکته : بایستی توجه داشت خودشناسی ؛ مقدمه خودسازی است .
و «خود» مجموعه ای است از توانایی ها و گرایش ها که کمال آن قرب الهی است .
خودسازی = اصلاح خود (نفس)
(فی المثل در هر شخص رذایلی اخلاقی وجود دارد و بعضاً اشخاص ذاتاً حسود یا بدبین ، یا حریص یا زودجوش و . هستند یا بعضاً اشخاص گرایش پیدا می کنند به صفاتی مانند دروغ گویی ، ی و . که این صفات بایستی در شخص اصلاح شود و به این عمل تهذیب نفس (پاک سازی درون) می گویند .
امام صادق (ع) می فرمایند : «نفست را چون دشمنی شمار که با آن جنگ می کنی.»
وسائل الشیعه / حر عاملی
مراحل تذکیه نفس :
۱) مرحله ی تخلیه : پیراستن باطن از رذایل نفسانی و خارج شدن از اطاعت شهوات و غضب .
۲) جلای نفس : مطابق ساختن اعمال و ظواهر با آداب شرعی . یعنی انجام واجبات و ترک محرمات ، و عمل به مسحبات و ترک مکروهات .
۳) آراستن : آراستن باطن به فضایل و کمالات معنوی و اخلاق و صفات الٰهی .
۴) سلوک : فانی شدن روح از خود در شهود حق ؛ این مرحله را فنا نیز می نامند .
نکته : هر کدام از این مراحل خود دارای مراحل و منازلی است که شمار آن ها به بیش از سی می رسد .
نکته ۲ (مهم) : ائمه میانبُرِ (راهی که زودتر به انجام می رساند) قرب الی اللّٰه هستند / از مفاهیم بیانات آیت اللّٰه بهجت .
نکته ۳ : خودسازی جهاد اکبر است (پیامبر (ص)) . و مقدمه ای است که شهدا و صالحین برای شهادت و فدا شدن در راه حق و محبوب طی کردند .
#ادامه_دارد
درباره این سایت